اختلاف یارانه‌ای بین دو قوه

دنیای اقتصاد- نشست مشترک دولت و مجلس بر سر چگونگی تصویب نهایی بودجه 89 و نیز نقش قانون یارانه‌ها در بودجه سال آینده با ابراز نظرهای متفاوت مجلسیان و دولتیان مواجه شد؛ آنگونه که غلامرضا مصباحی مقدم توضیح داده است، در این جلسه تفاوت دیدگاه درباره میزان درآمد دولت از محل هدفمندی یارانه‌ها محسوس بود و در حالی‌که برخی نمایندگان نظیر احمد توکلی معتقد بودند که دولت در سال آینده نمی‌تواند بیش از 20 هزار میلیارد تومان از محل هدفمندی یارانه‌ها درآمد داشته باشد‌،. متقابلا رییس‌جمهور دیدگاهی متفاوت داشته و معتقد بود که باید تلاش کنیم قانون یارانه‌ها در کوتاه‌ترین زمان ممکن به نتیجه برسد اما احمد توکلی بر رعایت دقیق مصوبه مجلس از سوی دولت تاکید داشت و نهایتا محمدرضا میرتاج‌الدینی معاون پارلمانی رییس‌جمهور هم در این جلسه پیشنهاد داد به منظور نزدیک کردن دیدگاه دولت و مجلس کمیته‌ای مشترک تشکیل شود و علی لاریجانی هم بر تبادل‌نظر بین دولتیان و مجلسیان تاکید کرد‌.

چانه‌زنی بودجه‌ای در نشست دولت و مجلس مصباحی مقدم: نمایندگان حرف‌های خودشان را زدند، دولت هم حرف‌های خود را تکرار کرد
دنیای اقتصاد- نشست یکشنبه شب دولت و مجلس برای بحث بر سر بودجه 89 و نحوه اجرای قانون یارانه‌ها به هیچ نتیجه مشخصی نرسید؛ چرا که به گفته غلامرضا مصباحی‌مقدم «نمایندگان حرف‌های خودشان را زدند، دولت هم حرف‌های خود را تکرار کرد.» به این ترتیب نه دولت توانست مجلس را برای افزایش دو برابری درآمد خود از محل آزادسازی قیمت‌ها متقاعد کند و نه مجلسی‌ها موفق شدند دولتمردان را به گردن نهادن به مصوبه خود تشویق کنند.
البته در میان اخباری که پایگاه اطلاع‌رسانی دولت و خبرگزاری مجلس (خانه ملت) از این جلسه منتشر کرده‌اند، چیزی جز سخنرانی‌های محمود احمدی‌نژاد و علی لاریجانی در ستایش جلسات مشترک و ضرورت همکاری دو قوه برای اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها به چشم نمی‌خورد، اما مصاحبه‌های پراکنده نمایندگان مجلس با خبرگزاری‌ها نشان می‌دهد که اختلاف نظرهای فراوانی در نشست یکشنبه شب بروز کرده است.
بر اساس این مصاحبه‌ها، ظاهرا نخستین منتقد تعیین درآمد 40 هزار میلیارد تومانی از آزادسازی قیمت‌ها، احمد توکلی بوده که «متذکر شده است که براساس مصوبه مجلس‏، دولت باید در سال اول تا سقف 20 هزار میلیارد تومان از محل هدفمند کردن یارانه‌ها درآمد داشته باشد.» این انتقاد از سوی علی لاریجانی و محمدحسن ابوترابی فرد نیز مورد تاکید قرار گرفته است، اما محمود احمدی‌نژاد و ابراهیم عزیزی در پاسخ به این انتقاد گفته‌اند که از نظر دولت، سال پایه اجرای قانون یارانه‌ها سال 88 است و بنابراین دولت می‌تواند در سال 89 از این محل درآمد 40 هزار میلیارد تومانی داشته باشد. پاسخی که مجلسی‌ها را قانع نکرده است و به گفته غلامرضا مصباحی‌مقدم، رییس کمیسیون طرح تحول اقتصادی مجلس «طرفین صرفا دیدگاه‌های خود را مطرح کردند.»
روایت مصباحی‌مقدم: توافقی حاصل نشد
آن گونه که غلامرضا مصباحی مقدم به خبرگزاری مهر گفته است، «در این نشست، مجلس مخالفت خود را با درخواست دولت - برای تعیین سقف 40 هزار میلیارد تومانی درآمد ناشی از هدفمندسازی یارانه‌ها در سال 89- اعلام کرد، اما دولت همچنان بر موضع خود تاکید داشت.» به گفته او، «علت اصرار دولت این است که می‌گویند سال 89 سال دوم اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها است؛ چرا که سال ابلاغ قانون، سال پایه حساب می‌شود و مصوبه مجلس مبنی بر در نظر گرفتن سقف 20 هزار میلیارد تومان درآمد حاصل از یارانه‌ها مختص سال 88 است که قانون در آن ابلاغ شده است.»
رییس کمیسیون ویژه مجلس با بیان اینکه دولتمردان در حرف‌های خود به توجیه حقوقی بسنده کردند، گفت: «این اظهارات دولتمردان با مخالفت محمد حسن ابوترابی فرد، نایب رییس مجلس و سپس لاریجانی مواجه شد و رییس و نایب رییس هر دو تاکید داشتند این توجیه دولت هیچ مبنایی ندارد، زیرا اگر طبق گفته دولت سال 88 را سال پایه به حساب آوریم حتی در این شرایط نیز دولت طبق قانون عمل نکرده است، زیرا باید برای اصلاح قیمت‌های حامل‌های انرژی لایحه به مجلس می‌داد.»
نماینده تهران خاطرنشان کرد: «نظر مجلس این است اگر دولت سال 88 را سال پایه قرار داده، پس تاکنون باید برای تغییر قیمت حامل‌های انرژی و کسب درآمد از این راه لایحه ای تنظیم و سقفی را مشخص می‌کرد که چنین نکرده است؛ بنابراین نمی‌تواند سال 88 را سال پایه قرار دهد.»
وی افزود: «علاوه بر این لاریجانی اشاره کرد اگر بنا بود سال جاری سال اول اجرای این قانون باشد ما تا پایان سال زمان زیادی نداریم و امکان این اصلاح وجود ندارد. وی در این دیدار گفت که ما زمان باقی مانده را برای تامین مقدمات تلقی کردیم، نه یک سال از اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها؛ بنابراین مبنای ما برای اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها سال 89 است و این موضوعی روشن و بدیهی است.»
مصباحی مقدم یادآور شد: «پس از این بحث و گفت‌وگوها دولت همچنان بر موضع خود تاکید داشت و کوتاه نیامد. رییس جمهور نیز ضمن سخنانی بر این مساله تاکید کرد و گفت که دولت برای اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها در سال 89 نیاز به 40 هزار میلیارد تومان درآمد از راه هدفمند کردن یارانه‌ها دارد.» رییس کمیسیون طرح تحول اقتصادی گفت: «پس از این گفت‌وگوها در نهایت رییس‌جمهور گفت این نظر دولت است، اما در هر حال هر چه مجلس مصوب کند دولت ناگزیر به اجرای آن است.» وی در پاسخ به اینکه آیا در نهایت مجلس و دولت به توافقی رسیدند، گفت: «این جلسه، جلسه نتیجه‌گیری و توافق نبود. بلکه طرفین صرفا دیدگاه‌های خود را در خصوص بودجه 89 که مهم‌ترین آن بحث 40 هزار میلیارد تومان بود مطرح کردند.» نماینده تهران همچنین در پاسخ به این سوال که آیا در خصوص توسعه صندوق ملی که در بودجه گنجانده شده نیز بحثی به میان آمد، گفت: «این موضوع و تشکیل این صندوق به روشی که دولت خواسته و نحوه برداشتی که خواهد داشت، مورد اعتراض نمایندگان قرار گرفت، اما پاسخ روشنی از سوی دولت داده نشد.»
پیشنهاد تشکیل کمیته مشترک
به دنبال بروز اختلاف نظرهای بسیار در جلسه مشترک دولت و مجلس، محمدرضا میرتاج الدینی، عضو سابق هیات رییسه مجلس و معاون فعلی رییس‌جمهور پیشنهاد کرد که «برای عملیاتی‌تر و عینی‌تر شدن مباحث بودجه 1389» کمیته مشترکی میان دو قوه تشکیل شود. میرتاج الدینی که سابقه خوبی از تشکیل کمیته‌های مشترک میان دو قوه دارد و با تشکیل چنین کمیته ای در زمان نهایی شدن قانون هدفمند کردن یارانه‌ها توانسته بود نظر صددرصدی دولت را تامین کند، این بار نیز در حاشیه جلسه یکشنبه شب، این پیشنهاد را به لاریجانی داده است.
میرتاج الدینی در این باره به ایرنا گفت:‌ «با توجه به نتایج مثبت تشکیل کمیته مشترک دولت و مجلس برای رفع اختلافات دو طرف در موضوع هدفمند کردن یارانه‌ها، انتظار می‌رود که تشکیل این کمیته دیدگاه‌های دو طرف را به هم نزدیک‌تر کند.»
میرتاج الدینی «اعتبارات عمرانی بودجه، رشد بودجه، صندوق توسعه ملی، سقف منابع اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، ردیف‌های مستقل و اصلی بودجه را از مواردی برشمرد که در این جلسه از سوی نمایندگان مجلس و اعضای دولت مطرح شد و اظهار داشت: «اگرچه از ابتدا بنا نبود در این نشست تصمیمی اتخاذ شود، اما این دیدار صمیمانه به تضارب دیدگاه‌ها و نزدیک شدن نظرات دولت و مجلس کمک کرد.»
سخنان رسمی احمدی‌نژاد و لاریجانی
بر اساس گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، محمود احمدی‌نژاد در جلسه یکشنبه شب «با تاکید بر ضرورت افزایش هر چه بیشتر همدلی و تعامل قوای مجریه و مقننه» تصریح کرد: هدفمند کردن یارانه‌ها یک اقدام بزرگ و برجسته است و باید تلاش کنیم در کوتاه‌ترین زمان ممکن به سرانجام برسد و با اجرای صحیح و درست آن اثر ارزشمندی در تاریخ کشور به یادگار بماند. او با بیان اینکه قانون بودجه‌ای که دولت تقدیم مجلس کرده، براساس قوانین مصوب کشور تنظیم شده‌است، گفت: «باور ما این است که بدترین روش بودجه نویسی آن است که بودجه در بین دستگاه‌هایی تقسیم‌ شود که پاسخگوی هیچ کجا نیستند. منطقی و قابل توجیه نیست که صدها دستگاه در کشور وجود داشته باشد که از دولت و مجلس بودجه دریافت کنند و در مقابل فعالیت‌های خود به جایی پاسخگو نباشند. زمانی اهداف بودجه محقق می‌شود که همه منابع به سمت هدف واحدی متمرکز شود.»
همچنین بر اساس گزارش خبرگزاری خانه ملت، علی لاریجانی در این جلسه گفت: «اینگونه جلسات باعث می‌شود، نظرات و دیدگاه‌های دو طرف به یکدیگر نزدیکتر شود.» او در عین حال طعنه‌ای به دولتمردان زد و گفت: «با چانه‌زنی و یا فرار از قانون نمی‌توان تغییری در مصوبه مجلس درخصوص هدفمندکردن یارانه‌ها ایجاد کرد.»